گزارش آیت الله طالقانی از ماجرای فرقه دموکرات در آذربایجان و رفتار نظامیان پهلوی

«طالقانی در بخشی از گزارش «مشاهدات من در زنجان» درباره اتهام بی عفّتی در میان دموکراتها آورده  است که من مدرکی به دست نیاوردم، ولی «باید اعتراف نمود که تمام بی عفّتیهایی که سراغ می دادند، به اندازهء یک روز جمعه تابستان در دربند، در شمیران، نبود»1

همچنین در گزارشهای شفاهی او آمده است:
«قبلاً به ما گفته بودند دموکراتها همه را سر بریده اند و اموال مردم را غارت و تاراج کرده اند و چنان زمینه ذهنی ای برای ما آماده کرده بودند که ما فکر می کردیم از شهر چیزی باقی نمانده است؛ ولی وقتی به آنجا رفتیم، دیدم با آنکه دموکراتها نیز چنین اقداماتی بر ضدّ مخالفان آن انجام داده اند، ولی بیشتر اقدامات وحشیانه و غیرانسانی، از جمله چپاول و اموال مردم، تجاوز به ناموس و غیره، از جانب ارتشیها بوده است.»2
1-مناره ای در کویر،ج1،ص379
2-طالقانی و تاریخ،ص79.
به نقل از«پیک آفتاب،پژوهشی در کارنامه و اندیشه نامه آیت الله سیدمحمود طالقانی-ص78-79/محمداسفندیاری.